ايلزا در صندليي كه مقابل گيلاس خالي قرار دارد مي نشيند. چشمانش در جستجوي چهرة ريك است‚ اما جز سردي و بي اعتنائي چيز ديگري در آن نمي بيند. ريك بطري را مي گيرد و مشروب ديگري براي خودش مي ريزد.
ايلزا: خواهش مي كنم ريك.
ريك: چي شد كه ناچار شدي بياي كازابلانكا؟ جاهاي ديگه اي هم هست.
ايلزا: اگه مي دونستم تو اين جائي‚ نمي اومدم. باور كن ريك‚ حقيقت مي گم. من نمي دونستم.
ريك: چيز جالب در مورد صدايت اينه كه اصلاً عوض نشده. هنوز مي تونم اونو بشنوم...«عزيزم ريچارد‚ همه جا با هم سوار قطار مي شيم و هرگز توقف نمي كنيم».
ايلزا: خواهش مي كنم نگو‚ نگو ريك! من مي تونم بفهمم تو چه اخساسي داري.
ريك: هه! پس تو مي فهمي من چه احساسي دارم! از احساساتمون چه وقت مي گذره‚ عزيزم؟
ايلزا: من روزها رو نشمردم!
ريك: خب من شمردم! تك تك اون روزها رو. بيشترش روز آخري يادم مياد. يك پايان كاملاً جالب. يه پسره روي سكوي ايستگاه راه آهن توي بارون واسداده و يه نگاه خنده دار تو صورتشه‚ چون كه درون وجودشو با تيپا انداختن بيرون.
جرعه اي مي نوشد.
ايلزا( با مكثي عميق): مي شه يه داستان برات تعريف كنم‚ ريك؟
ريك: پايانش جالبه؟
ايلزا: پايانشو هنوز نمي دونم.
ريك: خوب ادامه بده‚ تعريفش كن. شايد همين طور كه ميري جلو‚ كسي سر راهت سبز بشه!
ايلزا: داستان دربارة دختريه كه تازه از اسلو اومده بود پاريس. خونة يكي از دوستانش با مردي آشنا شد كه در تمام زندگيش وصف اون مرد رو شنيده بود؛ يه مرد خيلي بزرگ و با شهامت. مردي كه درِ دنيايي زيبا و پر از معرفت و فكر و ايده آل رو به روش باز كرد. هر چه اون دختر مي دونست يا شد‚ به خاطر اون مرد بود؛ و دختر دل به اون بست و با احساسي كه به گمان او عشق بود‚ ستايشش كرد.
ريك: آره‚ قصه قشنگيه. منم يه دفعه فصه اي شنيدم. حقيقتشو بخواي‚ من در روزگار خودم قصه هاي زيادي شنيدم. اون قصه ها با صداي پيانوي كوچو لوئي كه در سالن مي زدن همراه مي شد:« آقا‚ وقتي بچه بودم با مردي آشنا شدم»‚ هميشه اين شكلي شروع مي شد. (مكث) هه‚ گمونم هيچ كدوم از قصه هاي ما چندان خنده دار نبود. بگو ببينم‚ اون كي بود كه منو واسة خاطرش گذاشتي و رفتي؟ لازلو بود‚ يا اين وسط ديگراني هم بودن؟ يا اين كه از اونائي نيستي كه اهل گفتنش باشي؟
ايلزا‚ در حاليكه مي لرزد بلند مي شود و از آنجا مي رود. سر ريك به سنگيني روي ميز مي افتد.
ايلزا: خواهش مي كنم ريك.
ريك: چي شد كه ناچار شدي بياي كازابلانكا؟ جاهاي ديگه اي هم هست.
ايلزا: اگه مي دونستم تو اين جائي‚ نمي اومدم. باور كن ريك‚ حقيقت مي گم. من نمي دونستم.
ريك: چيز جالب در مورد صدايت اينه كه اصلاً عوض نشده. هنوز مي تونم اونو بشنوم...«عزيزم ريچارد‚ همه جا با هم سوار قطار مي شيم و هرگز توقف نمي كنيم».
ايلزا: خواهش مي كنم نگو‚ نگو ريك! من مي تونم بفهمم تو چه اخساسي داري.
ريك: هه! پس تو مي فهمي من چه احساسي دارم! از احساساتمون چه وقت مي گذره‚ عزيزم؟
ايلزا: من روزها رو نشمردم!
ريك: خب من شمردم! تك تك اون روزها رو. بيشترش روز آخري يادم مياد. يك پايان كاملاً جالب. يه پسره روي سكوي ايستگاه راه آهن توي بارون واسداده و يه نگاه خنده دار تو صورتشه‚ چون كه درون وجودشو با تيپا انداختن بيرون.
جرعه اي مي نوشد.
ايلزا( با مكثي عميق): مي شه يه داستان برات تعريف كنم‚ ريك؟
ريك: پايانش جالبه؟
ايلزا: پايانشو هنوز نمي دونم.
ريك: خوب ادامه بده‚ تعريفش كن. شايد همين طور كه ميري جلو‚ كسي سر راهت سبز بشه!
ايلزا: داستان دربارة دختريه كه تازه از اسلو اومده بود پاريس. خونة يكي از دوستانش با مردي آشنا شد كه در تمام زندگيش وصف اون مرد رو شنيده بود؛ يه مرد خيلي بزرگ و با شهامت. مردي كه درِ دنيايي زيبا و پر از معرفت و فكر و ايده آل رو به روش باز كرد. هر چه اون دختر مي دونست يا شد‚ به خاطر اون مرد بود؛ و دختر دل به اون بست و با احساسي كه به گمان او عشق بود‚ ستايشش كرد.
ريك: آره‚ قصه قشنگيه. منم يه دفعه فصه اي شنيدم. حقيقتشو بخواي‚ من در روزگار خودم قصه هاي زيادي شنيدم. اون قصه ها با صداي پيانوي كوچو لوئي كه در سالن مي زدن همراه مي شد:« آقا‚ وقتي بچه بودم با مردي آشنا شدم»‚ هميشه اين شكلي شروع مي شد. (مكث) هه‚ گمونم هيچ كدوم از قصه هاي ما چندان خنده دار نبود. بگو ببينم‚ اون كي بود كه منو واسة خاطرش گذاشتي و رفتي؟ لازلو بود‚ يا اين وسط ديگراني هم بودن؟ يا اين كه از اونائي نيستي كه اهل گفتنش باشي؟
ايلزا‚ در حاليكه مي لرزد بلند مي شود و از آنجا مي رود. سر ريك به سنگيني روي ميز مي افتد.
«قسمت هائي از كازابلانكا اثر«هاوارد كاچ
